Solary czyli kolektory?

Kolektory słoneczne, czyli coraz bardziej popularne w Polsce “solary” są niewątpliwie ekologiczną metodą pozyskiwania ciepła. Klimat w naszym kraju nas nie rozpieszcza to kolektory słoneczne są w stanie się uporać z jego kaprysami i znaleźć zastosowanie w systemach centralnego ogrzewania. Nie da się ukryć, że koszty takiej inwestycji są wysokie, jednak po pewne wsparcie, zwłaszcza finansowe, możemy udać się do funduszów Unii Europejskiej.

Co to są kolektory płaskie i czym różnią się od kolektorów próżniowych?

Kolektory płaskie są najprostszymi “solarami” i ich zasada działania w zasadzie nie jest wielce skomplikowana.
Podstawowym i najważniejszym urządzeniem jest tzw. absorber, czyli  najczęściej jest to blacha miedziana pokryta specjalną powłoką na której znajduje się warstwa ochronna.
Promienie słoneczne padając na powierzchnię absorbera ogrzewają nośnik ciepła, znajdujący się w małych rurkach będącej wymiennikiem ciepła. Nośnikiem ciepła mogą być płyny(glikol lub woda) lub gazy(powietrze).

Drugim rodzajem kolektorów dostępnych na naszym rynku to kolektory próżniowe (rurowe). Ich budowa  jest już bardziej zaawansowana i wydawać się może, że są wydajniejsze od kolektorów płaskich.
Kolektor próżniowy znajduje się w próżni co zwiększa jego skuteczność i idealnie znajduje zastosowanie w chłodne dni, ponieważ  efektywność kolektorów próżniowych zależy bardziej od nasłonecznienia a mniej od temperatury powietrza. Tak przynajmniej jest w teorii a jak sprawa ma się w praktyce?
Często zdarza się taka sytuacja, że użytkownicy instalacji próżniowych w okresach zimowych, narzekają na niższą temperaturę wody w zasobniku w porównaniu do temperatury wody sąsiada posiadającego proste kolektory płaskie. Dla czego tak się dzieje? Stosunek powierzchni kolektora próżniowego do powierzchni absorbsyjnej to 0,5. Widać wiec, że tylko połowa całego kolektora próżniowego to część pochłaniająca ciepło. W celu zwiększenia wydajności stosuje się zwierciadła. Takie działanie ma na celu odbicie promieni słonecznych i doświetlenie dolnych partii kolektora. Niewątpliwie to poprawia wydajność “próżniowców”, jednak nie w zimie gdy napadało śniegu i droga od zwierciadła do dolnej półkuli kolektora jest zablokowana. Stąd właśnie niższa temperatura w okresach w których może zalegać śnieg, a te w Polsce wynoszą nawet do 1,5 miesiąca w skali roku.

Zastosowanie kolektorów sonecznych:

1. Podgrzewanie wody użytkowej
2. Wspomaganie centralnego ogrzewania
3. Podgrzewanie wody dla innych potrzeb (basen, ogrzewanie doraźne małych pomieszczeń, dobudówek itp.)

Kolektory słoneczne – warunki instalacji:

Kolektory słoneczne należy instalować w taki sposób by skierowane były na południe a ich kąt nachylenia w stosunku do poziomu wynosił 42 stopnie. Jeśli nasz dom posiada dach płaski, należy zastosować specjalny stelaż zapewniający odpowiedni kąt padania promieni słonecznych.

W instalacjach solarnych ruch czynnika cieplnego może być naturalny, czyli grawitacyjny lub wymuszony.
Grawitacyjne systemy są oczywiście tańsze i wymagają lokalizacji kolektora niżej niż zasobnika wody. Mimo tego korzystniejsza jest instalacja systemów z wymuszonym ruchem czynnika cieplnego, a więc system taki wzbogacony będzie o pompę i układ sterowania. Koszt będzie większy, ale większy również będzie komfort użytkowania.

Koszty instalacji całego systemu:

Koszt instalacji oczywiście zależy od tego na jaką technologię się zdecydujemy. W praktyce małe i najprostsze systemy solarne dla ok. 2-3 osób są już dostępne za ok. 5 tys. złotych. Do tego należy doliczyć koszt montażu czyli ok. 3 tys. zł.  Małe i najprostsze mogą nie spełniać naszych oczekiwań, więc idźmy dalej.

Dla większych rodzin, czyli 3-5 osób, bardziej zaawansowane systemy (np. próżniowe) wraz z systemami sterowania kosztować mogą kilkanaście tyś. złotych. Na szczęście kilkanaście tysięcy można rozłożyć pomiędzy naszym domowym budżetem a dotacjami unijnymi. Można również  skorzystać  z kredytu z dotacją w ramach programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zwrot kosztów montażu i zakupu wynosi teoretycznie  45%. W praktyce liczyć możemy na nieco mniej bo około  37% przy progu podatkowym 18% , ze względu na konieczność odprowadzenia podatku od dotacji.

 Oczywiście przed podjęciem się inwestycji w kolektory słoneczne, niezbędną rzeczą jest zweryfikowanie warunków klimatycznych. Warto wiedzieć z jakim nasłonecznieniem w danym regionie kraju mamy do czynienia i czy pozwala on na budowę i instalację systemu solarnego.

Mam nadzieję, że przybliżyłem bardziej Wam temat kolektorów słonecznych. Czy wszędzie w Polsce opłaca się inwestowanie w systemy solarne? Na pewno nie, wszystko zależy od czynników klimatycznych i ekonomicznych.

Pozdrawiam.
Tomasz A. – odpadyblog.pl